جلوه‌های نمادگرایی در شعر نیما یوشیج دو تأویل از یک شعر: «هست شب»

author

  • فاطمه راکعی پژوهشکده زبان‌شناسی/ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات‌فرهنگی
Abstract:

استفاده از نمادها در شعر فارسی، قدمتی دیرینه دارد. شعرهای نمادین (سمبولیک) در پس معنای ظاهری‌شان، معنا یا معناهایی پنهان دارند، که برای دستیابی به آن‌ها همواره تلاش‌هایی صورت گرفته است و می‌گیرد. نیما یوشیج یکی از شاعران برجسته معاصر است که تحت تأثیر شاعران سمبولیست فرانسه، نماد و نمادگرایی در شعرهایش از جای‌‌گاهی ویژه برخوردار است. به خاطر فضای اجتماعی-سیاسی بسته‌ی حاکم بر عصر نیما، به ویژه از 1316 به بعد، وی با توسل به نمادها کوشیده است تا معانی و پیام‌هایی را به خواص منتقل کند، که عوام از درک آن عاجزند. شعر «هست شب» یکی از شعرهای نمادینِ آخرین سال‌های عمر نیماست که به لحاظ ساخت‌مندی و استفاده از نمادهای «شب»، «ابر» «باد» و «هوا»، که از نمادهای طبیعی جا افتاده و شناخته‌شده در شعرهای نیما هستند، فضاهایی نمادین را در خود نهفته دارد. یافته‌های هرمنوتیک جدید می‌تواند تأویل‌گران را در کشف این معانی یاری دهد. نگارنده در این مقاله، بر اساس روش‌های هرمنوتیک جدید، دو تأویل ممکن از شعر «هست شب» نیما یوشیج ارائه داده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حاکمیت شب، نگاهی به دو شعر از نیما یوشیج و عبدالوهاب البیاتی

نیما و بیاتی در ادبیات معاصر فارسی و عربی از پیشگامان شعر نو به شمار می‌آیند. گرچه میان این دو شاعر ارتباط و پیوندی نبوده است، اما هم زمانی و زیستن در شرایط سیاسی ـ اجتماعی مشابه و زیر سلطة استبداد و اختناق، داشتن تعهد اجتماعی همراه با روحی سرکش و معترض به وضع موجود و جبهه گیری در برابر آن، آشنایی با آثار شاعران نمادگرای فرانسه و گرایش به سمبولیسم، جنبه های مشترکی به شعر آن دو بخشیده است. از آن...

full text

کنایه در شعر نیما یوشیج

کنایه، یکی از شگردهای بیان غیر مستقیم و تصویرساز هنری و از عناصر چهارگانۀ فنّ بیان است که از نظر لفظ و معنای ظاهری، در محور همنشینی و از نظر معنای پوشیده و دور، در محور جانشینی کلام قرار دارد. در حقیقت اوج غرابت و زیبایی واقعی هر کنایه، همانند هر تصویر خیالی دیگر در تازگی آن است. برخی از کنایه ها به دلیل استعمال بیش از حد، در شمار کنایه های قاموسی درآمده اند و معنایی تثبیت شده و مشخّص دارند. در ش...

full text

شهر و روستا در شعر نیما یوشیج و بدر شاکرالسّیّاب

در دوران معاصر، عصر مدرنیته و پیچیدگی­های زندگی شهری، شاعران به­ویژه آنان که از روستا مهاجرت کرده­اند نگاهی متمایز به شهر و سکونت در آن داشته­اند. نیما یوشیج و بدر شاکر السّیاب دو شاعر بزرگ نوگرای معاصر ایران و عراق نیز از آن جمله­اند. شباهت­های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشورهای دو شاعر مذکور در آن دوره و نیز شرایط مشابه زیستی، سبب ایجاد شباهت­های بسیاری در سروده­های این دو بوده است. این پژوهش برآ...

full text

بررسی تطبیقی اسطوره در شعر صلاح عبدالصبور و نیما یوشیج

مقایسه ادبیات دو ملت که از نظر زبان و فرهنگ و مسایل اجتماعی و ... با هم تفاوت دارند به کشف مشترکات و تفاوت‌های بین دو ملت می‌انجامد و همین باعث می‌شود ما دریابیم که دو شاعر علی‌‌رغم تفاوت زبان و فرهنگ و اجتماع‌شان تا چه میزان در محتوا و مشترکات روحی شبیه هستند. در راستای این نگرش، اسطوره پردازی و استفاده از نماد در شعر دو شاعر تازی و پارسی- صلاح عبدالصبور و نیما یوشیج- مورد بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 2

pages  45- 65

publication date 2020-03-18

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023